145-175uF 250-450V AC İlk Hareket, Start Kondansatörü, Kapasitörü Hawcon
Çap: 36-46
Motorun ilk hareketini sağlamak için başlatma sargılarının devresinde bir ilk hareket kondansatörü mevcuttur. Bu kondansatör (kapasitör), bir daimi kondansatörden daha yüksek bir kapasitans içerir. Kapsitans değeri ilk hareket kondansatörü 130-156 gibi mikro farad (MFD veya µF) değerleriyle ifade edilir. Fakat genel olarak 70 ila 120 mikro farad arasında (kondansatör çeşidine göre değişiklik gösterir) bir değere sahiptir.
İlk hareket kondansatörleri motorun ilk hareketini gerçekleştirmek için anında elektriksel bir itme sağlar. Voltaj uygulandığında, ilk hareket kondansatörü olmadan motor yalnızca ses çıkarır. İlk hareket kondansatörü, motorun ayrı başlatma sargılarında bir akım-gerilim gecikmesi oluşturur. Akım yavaşça oluşur ve armatürün akım alanı ile dönmeye başlama fırsatı vardır.
Bir daimi kondansatör, motora güç sağlayan akımı artırmak için elektrik yükü kullanır. Şarjı korumak için buna ihtiyaç vardır. AC ünitelerde 2 adet daimi kondansatör bulunur.
Bir kondansatör, fan motoruna güç sağlar, diğeri ise kompresöre güç gönderir. Daimi kondansatörler yaklaşık 7-9 mikro-farad değerlerine sahiptir.
İlk hareket kondansatörler, başlatma (motora ilk hareket) esnasında bobinlerden geçen akımı artırarak tek fazlı elektrik motorlarının başlatma torkunu yükseltmek amacıyla kullanılır. Çoğunlukla motorun içindeki bir santrifüj veya elektronik anahtar tarafından kapatılmadan önce devrede sadece birkaç saniye kalırlar. Tek fazlı motorda bir arıza söz konusuysa ve ilk birkaç denemede çalışmıyorsa, ilk hareket kondansatörü arızalı olabilir. Tek fazlı motorlarda karşılaşılan yaygın arıza nedenlerinden birisidir.
Tek fazlı motorlarda çoğunlukla hem ilk hareket kondansatörü hem de daimi motor kondansatörü vardır. Daimi kondansatörler, ilk hareket kondansatörlerinden daha küçük bir kapasitans derecesine sahiptir ve sürekli olarak devrede kaldıkları için sürekli çalışma için tasarlanmıştır. İlk hareket kondansatörleri sürekli çalışma için tasarlanmadığından, daimi kondansatörlerinin yerine asla bir ilk hareket kondansatörü kullanılmamalıdır.
KONDANSATÖRLER
İki iletken levha arasına di-elektrik adı verilen bir yalıtkan madde konulmasıyla elde edilen ve elektrik enerjisini depo edebilen devre elemanına kondansatör denir. C harfi ile gösterilir ve birimi farad (F)dır.
Kondansatörün İç Yapısı
Kondansatör devrenin ilk çalışma anında kaynak gerilimine şarj olmaya başlar. Maksimum şarj işlemi gerçekleşene kadar kondansatör üzerinden geçici olarak ve gittikçe azalan Ic akımı akar. Bu akım kondansatör kaynak gerilimine şarj olduğunda durur.
Kutupsuz ve Kutuplu Kondansatör Sembolleri
Kondansatörler Sabit ve Ayarlı olmak üzere iki gruba ayrılır.
Sabit Kondansatörler: Kâğıtlı, Plastik, Seramik, Mika, Elektrolitik, SMD olmak üzere altı çeşittir.
1- KAĞIT KONDANSATÖRLER
Yalıtkanlık kalitesini artırmak için parafin maddesi emdirilmiş 0.01 mm kalınlığındaki kâğıdın iki yüzüne 0.008 mm kalınlığındaki kalay ya da alüminyum plakalar yapıştırılarak üretilmiş elemanlardır. Kuru kâğıtlı, yağlı kâğıtlı, metalize kâğıtlı vb. modelleri bulunan kâğıtlı kondansatörler uygulamada yaygın olarak karşımıza çıkmaktadır. Kapasite değerleri genellikle 1 nF lle 20 μf arasında değişen kâğıtlı kondansatörlerin çalışma gerilimleri ise 100 volt ile 700 volt arasında değişmektedir.
2- PLASTİK KONDANSATÖRLER
Yüksek frekanslı devrelerde pek tercih edilmez. Hassas kapasiteli olarak imal edilirler. Genellikle zamanlama, filtre veya birkaç yüz khz’lik frekanslı devrelerde kullanılabilir. Di- elektrik maddelerine göre üç türdür. Bunlar; polyester, polistren ve polipropilendir.
3- SERAMİK KONDANSATÖRLER
Di-elektrik maddesi olarak titanyum veya baryum kullanılarak imal edilir. Genellikle yüksek frekanslı devrelerde baypas kondansatörü olarak kullanılır.
4- MİKA KONDANSATÖRLER
Di-elektrik maddesi mikadır. Yalıtkan sabiti çok yüksek ve çok az kayıplı elemanlardır. Frekans karakteristikleri oldukça iyidir ve bu özeliklerinden dolayı rezonans ve yüksek frekanslı devrelerde kullanılır. Mikalı kondansatörlerin kapasite değerleri 1 pikofarad ile 0,1 mikrofarad arasında, çalışma voltajları 100 V ile 2500 V arasında, toleransları ise % 2 ile % 20 arasında değişir.
5- ELEKTROLİTİK KONDANSATÖRLER
Elektrolitik kondansatörlere kutuplu kondansatörler de denir. Pozitif ve negatif kutupları bulunan, alüminyum levhalar arasında asit borik eriyiğinin di-elektrik madde olarak kullanıldığı kondansatörlerdir. Negatif uç kondansatörün dış yüzeyini oluşturan alüminyum plakaya bağlıdır
Bu tip kondansatörler büyük kapasiteli olup en sık kullanılan kondansatörlerdir. Genellikle filtre, gerilim çoklayıcılar, kuplaj - dekuplaj ve zamanlama devrelerinde kullanılır. Yüksek frekans karakteristikleri kötü olduğundan yüksek frekanslı devrelerde tercih edilmez.
Elektrolitik kondansatörlerin üzerinde kapasite değeri dışında maksimum şarj gerilimi de yazılıdır. lμF/50 V gibi. Bu gerilime kırılma gerilimi de denir. Kapasite seçimi yaparken aynı zamanda gerilim değerleri de dikkate alınmalıdır. Asla devreye ters bağlanmamalı ve şarj gerilimi üzerine çıkılmamalıdır. Böyle bir durumda kondansator di-elektrik özelliğini kaybeder ve bozulur.
Alüminyum ve Tantalyum plakalı olmak üzere iki tür elektrolitik kondansatör vardır. İkisi arasındaki fark tantalyum oksidin yalıtkanlık sabiti daha büyüktür.
ALÜMİNYUM KONDANSATÖRLER
Alüminyum oksitli anot folyo ile alüminyum katot folyodan oluşan sent şeklindeki iki plakanın arasına elektrolitik emdirilmiş kâğıt ile sarılarak elde edilen kutuplu kondansatörlerdir. Alüminyum oksitli plakaya bağlı elektrot pozitif (+), alüminyum plakaya bağlı elektrot ise negatif (-) kutup olarak isimlendirilir.
TANTALYUM ELEKTROLİTİK KONDANSATÖR
Tantalyum oksitli folyo şerit ile tantalyum folyo şeritten oluşur. Tantalyum oksitli plakaya pozitif (+), tantalyum plakaya ise negatif (-) kutup bağlanmıştır.
Elektrolitik kondansatörlerin hacmine göre kapasitelerinin büyük ve maliyetinin ucuz olması bir avantajdır. Ancak kaçak akımlar büyüktür ve ters bağlantı hâlinde bozulmaları birer dezavantajdır.
6- SMD KONDANSATÖRLER
Çok katmanlı elektronik devre kartlarına yüzey temaslı olarak monte edilmeye uygun yapıda üretilmiş kondansatörlerdir. Boyutları diğer kondansatörlere göre çok daha küçüktür ancak mercimek ve mika kondansatörlerle erişilen sığa değerlerine sahip olarak üretilir. Üzerindeki kodların okunuşları markadan markaya farklılık gösterir.
AYARLI KONDANSATÖRLER
Varyabl ve Trimer kondansatör olmak üzere gruba ayrılır.
1- VARYABL KONDANSATÖRLER
Bu gruba giren kondansatörler, İngilizce adı ile varyabl (variable) olarakta anılmaktadır. "Varyabl" kelimesinin Türkçe karşılığı "değişken"dir. Varyabl kondansatörler paralel bağlı çoklu kondansatörden oluşmaktadır. Bu kondansatörlerin birer plakası sabit olup diğer plakaları bir mil ile döndürülebilmektedir. Böylece kondansatörlerin kapasiteleri istenildiği gibi değiştirilebilmektedir. Hareketli plakalar sabit plakalardan uzaklaştıkça karşılıklı gelen yüzeyler azalacağından kapasitede küçülecektir. Hareketli plakalara rotor, sabit plakalara stator denmektedir.
Plakalar genelde alüminyum veya özel amaçlar için gümüş kaplı bakırdır. Plakalar arasında yalıtkan madde olarak genellikle hava vardır. Bazı özel hâllerde, mika plastik ve seramik de kullanılmaktadır. Bazen vakumlu (havasız) da yapılmaktadır. Havalı ve yalıtkanlı kondansatörlerde bir miktar kaçak (leakage) akımı vardır. Vakumlu olanlarda hiç kaçak yoktur. Vakumlu kondansatörlerde; çalışma gerilimi 50 KV'a ve frekansı 1000 MHz'e kadar çıkabilmektedir. Kapasitif değeri ise 50-250 pF arasında değişir. Havalılarda ise kapasite 400 pF'a kadar çıkabilmektedir. Varyabl kondansatörler ile büyük kapasitelere ulaşılamamakla beraber, yukarıda belirtildiği gibi çok büyük gerilimlerle ve frekanslarda çalışılabilmektedir. Bazı uygulamalarda, aynı gövdede iki varyabl kondansatör kullanılır. Bunlardan birinin rotoru, statordan uzaklaştırılırken diğerinin rotoru ters bir çalışma şekli ile statoruna yaklaşır.
Varyabl kondansatörün kullanılma alanları:
Radyo alıcıları (Plakaları çok yakın ve küçüktür.)
Radyo vericileri
Büyük güçlü ve yüksek frekans üreticileri (Plakalar arası 2,5 cm 'dir.)
2- TRİMER KONDANSATÖRLER
Kapasite değeri tornavida ile değiştirilebilen ayarlı kondansatörlerdir. Trimer kondansatörlerde ayar vidasına bağlı 360 derece dönebilen levhalar ile yüzey alanı değiştirilmesiyle kapasite değeri azaltılıp çoğaltılabilir. Trimer kondansatörlerin boyutları ve kapasite değerleri küçüktür. Bu çeşit kondansatörler FM verici, telsiz vb. devrelerde kullanılır.
KONDANSATÖRLERİN OKUNMASI
Kondansatörlerin kapasite değerleri ve çalışma voltajları arttıkça gövde boyutları da artar. Gövde boyutu yeterli olduğunda kondansatörün kapasite değeri ve çalışma voltajı kondansatör üzerine yazılır. Küçük gövdeli kondansatörlerde ise bazı kısaltmalar kullanılırak bu değerler kodlanmıştır. Kapasite değerlerinin kodlanması için rakamlar ya da renkler kullanılabilir.
KONDANSATÖRLERİN RENK KODLARI İLE OKUNMASI
Kondansatörlerin kapasite, voltaj ve tolerans değerleri renk bantları ile kodlanırken dirençlerde olduğu gibi tam bir standardizasyon olmadığından değişik şekillerde yapılan kodlamalar ile karşılaşılabilir. Kondansatörlerin renk kodlarının rakamsal karşılığı bulunurken renkler yukarıdan aşağıya ya da soldan sağa doğru okunur. Bulunan değerler pikofarad cinsindendir.
Üç renk bandı ile yapılan kodlama: Bu şekilde yapılan kodlamalarda ilk iki bant birinci ve ikinci sayı, üçüncü bant ise çarpandır.
Dört renk bandı ile yapılan kodlama: İlk iki renk birinci ve ikinci sayı, üçüncü renk çarpan, dördüncü renk ise tolerans değerini belirtir.
Beş renk bandı ile yapılan kodlama: İlk iki renk birinci ve ikinci sayı, üçüncü renk çarpan, dördüncü renk tolerans, beşinci renk ise çalışma voltajını belirtir.
Altı renk bandı ile yapılan kodlama: İlk iki renk birinci ve ikinci sayı, üçüncü renk çarpan, dördüncü renk tolerans, beşinci renk çalışma voltajı ve altıncı renk de sıcaklık katsayısını belirtir.
KONDANSATÖRLERİN BAĞLANTILARI
Kondasatörlerde dirençler gibi seri, paralel, karışık olmak üzere üç şekilde bağlanır.
1- SERİ BAĞLANTI
kondansatörlerin art arda bağlanmasına seri bağlantı denir. Toplam kapasite kondansatörlerin terslerinin toplamının tersine eşittir. Kondansatörler seri bağlanırken zıt kutuplar birbirine bağlanmalıdır.
2- PARALEL BAĞLANTI
Kondansatör ardı ardına bağlandığında paralel bağlanmış olur. Eş değer kapasite ise hepsinin aritmetik olarak toplanması ile bulunur. Kondansatörler paralel bağlanırken aynı kutuplar birbirine bağlanmalıdır.
3- KARIŞIK BAĞLANTI
Kondansatörlerin seri ve paralel bağlanmasına karışık bağlantı denir. Önce paralel bağlı olan kondansatörlerin eş değeri hesaplanıp seri kondansatörlerle toplanır.
Diğer İlk Hareket (Start) Kondansatörü Çeşitlerimizi Motor Start Kondansatörleri Kategorisinde bulabilirsiniz.
NOT: Ürün görseli temsilidir.
Elektronik malzeme ihtiyaçlarınızı en uygun fiyatlarla BBC Elektronik'den güvenle satın alabilirsiniz. Toplu sipariş vermek yada fiyat teklifi almak için info@bbcelektronik.com adresine e-mail atabilir 0534 363 53 30 WhatsApp hattından yada +90 0212 320 90 26 numaralı telefondan bizimle iletişime geçebilirsiniz.
130,38 TL
135,66 TL
100,43 TL
172,66 TL